حضور گردان آغاجاری در والفجر 8

افتخار آفرینان والفجر 8 آغاجاری

والفجر 8  و اضمحلال رژیم عراق

++++++++++++++++++++++++++++++

حضور گردان آغاجاری در والفجر 8

چند ماه از اعزام گردان امیدیه و آغاجاری می گذشت.

آموزش شبانه روزی آنها را خسته کرده بود .همه خداد

 خدا می کردند عملیات زود شروع شود. بعضی

ها از ترس اینکه از عملیات عقب بمانند ، به مرخصی نمب رفتند.  کم کم گردان آغاجاری وارد آبادان شد. نیروهای دیگر هم در نخل ها ، خانه ها و همه جای آبادان حضور پیدا کرده بوند. مشخص بود که عملیات از طرف آبادان آغاز می شود. سرما بسیار شدید بود. زمستان سال  64 آغاز شده بود و باران هم کمابش می بارید. روزها به سختی می گذشت. بعضی از بچه ها شوخی را هم فراموش کرده بودند. حالت یک نواختی همه را خسته کرده بود.

ولی باید تحمل می کردند.

بیستم بهمن بعضی از نیروها وارد عمل شدند. نیمه شب صدای خمپاره و توپخانه ، زمین و زمان را به لرزه در آورد . ولی نیروهای عمل کننده بچه های آغاجاری و امیدیه نبودند. نبرد سختی در جریان بود و هواپیماها مرتباً برای بمباران می آمدند. آبادان یک سر آتش شده بود. گلوله های خمپاره و توپخانه و بمباران.

فردا فهمیدیم فاو آزاد شده است. همه خوشحال بودند. روزها باز هم می گذشتند ، بچه ها هر روز سئوال می کردند که کی نوبت گردان آغاجاری و امیدیه می شود ولی به آنها می گفتند : صبر کنید.

عصر به گردان آغاجاری از طرف تیپ 15 امام حسن (ع) آماده باش صد در صد دادند و آماده برای حرکت. با تاریکی شب حرکت کردیم و آمدیم کنار اروند رود. رود خروشانی که آبها به ساحل می خورد و سرما بسیار کشنده . سوار قایق ها شدیم و قایق ها به سرعت به آن طرف راندند. بعد از اینکه همه آمدیم حرکت کردیم به طرف فاو. خمپاره از هر طرف پایین می آمد و همه خیز بر

می داشتند.  حرکت  ادامه داشت . از فاو که به تصرف رزمندگان اسلام در آمده بود هم گذشتیم . حمله به طرف جاده ی فاو ، ام القصر بود. جنگ نا برابر. تانک های عراقی ، به همراه توپخانه و خمپاره ها آنجا را جهنم نموده بودند. اینجا قتلگاه شد. قتلگاه گردان آغاجاری.

فردا صبح خیلی ها نبودند. هوشنگ مطوری- اصغر قنواتی – اسماعیل کنارکوهی – حسن کلاه کج – علی اکبر دهبان نژاد- علیرضا گیاهخوار – سید محمد موسوی  - شکر الله زنگنه هوشنگ مطوری- اصغر قنواتی – اسماعیل کنارکوهی – حسن کلاه کج – علی اکبر دهبان نژاد- علیرضا گیاهخوار – سید محمد موسوی  - شکر الله زنگنه

همچنین بچه های امیدیه و میانکوه هم خیلی ها آسمانی شده بودند.

پیکر این شهداء بعد از چند روز به زادگاههای انان بازگشت بچز شهید حسن کلاه کج که پیکرش در منطقه بجا ماند و در تاریخ 25/1/91 توسط گروه تفحص پیدا و به آغاجاری منتقل و در کنار برادر شهیدش عباس جای گرفت.

یاد تمام این حماسه آفرینان را گرامی می داریم.

++++++++++++++++++++++++++++++++++++

عملیات والفجر 8: 

عمليات والفجر 8 در 20 بهمن ماه 1364 شروع شد كه طولاني ترين عمليات دوران جنگ بود كه 75 روز طول كشيد و شهر مهم فاو به تصرف رزمندگا اسلام در آمد.

اهداف عملیات

به لحاظ موقعیت جغرافیایی شمال خلیج فارس و منطقه فاو، عملیات والفجر 8 از اهداف سیاسی – نظامی ویژه ای برخوردار بود که مهم ترین آن ها عبارت بودند از:

·         تصرف شهر فاو و تاسیسات بندری آن.

·         هم مرزی با کویت.

·         تهدید بندر ام القصر.

·         انهدام و یا تصرف سکوهای پرتاب موشک.

·         تامین خورموسی و تردد کشتی ها به بندر امام خمینی.

·         تسلط بر اروندرود.

·         انسداد راه ورود عراق به خلیج فارس.

ویژگی های منطقه فاو

منطقه فاو علاوه بر ارزش سیاسی – نظامی، به لحاظ فراهم سازی امکان حضور مقتدرانه ایران در خاک عراق و موقعیت جغرافیایی و طبیعی، دارای ارزش استراتژیک نیز بود و هم چنین معضلات ناشی از عدم تامین مناطق عملیاتی پیشین و مقابله با فشارهای دشمن پس از تصرف منطقه را هم مرتفع می کرد، زیرا با تلاقی بودن سواحل رودخانه اروند درهر دو سو و نیز وجود عارضه کارخانه نمک، عملا بیشتر زمین منطقه را برای دشمن غیر قابل استفاده کرده بود و این مساله کارایی زرهی ارتش عراق را کاهش می داد. همچنین احاطه آب از سه قسمت موجب شده بود، پدافند در برابر دشمن تنها در یک سمت انجام شود و آسیب پذیری از جناحین را کاهش دهد.

علاوه بر این ها، کوتاه بودن عقبه نیروهای خودی، پوشش مناسب منطقه برای پدافند هوایی، تسلط آتش بر روی خطوط و عقبه دشمن، امکان رعایت اصل غافلگیری، محدود بودن زمین و عمق قابل دسترس، از جمله عواملی بودند که بر میزان امیدواری ها نسبت به کسب پیروزی می افزود. اما در عین حال با توجه به ویژگی های خاص منطقه، مساله عبور از رودخانه و پشتیبانی عملیات، احداث پل، تردد قایق ها به ساحل دشمن و پهلو گرفتن آن ها در ساحل رودخانه ها، هر کدام به عنوان موانعی بودند که برداشتن آن ها از سر راه به سادگی امکان پذیر نبود. به همین دلیل در طرح ریزی عملیات، تدابیر ویژه ای برای رفع آن ها اتخاذ شد.

منطقه عملیات

از آن جایی که زمین منطقه در میان آب محصور است، تحت تاثیر جذر و مد آب خلیج فارس و رطوبت دائم حاصل از آن می باشد. به همین دلیل، قسمت عمده ای از زمین منطقه باتلاقی، نمک زار و سست می باشد.

ارتفاع آب رود اروند، که از دریا تاثیر می پذیرد، در عمیق ترین قسمت رودخانه به 25 متر می رسد . در ساحل رودخانه پوششی از چولان (بوته های بلند) و نی وجود دارد. ارتفاع چولان ها حداکثر 5/1 متر و ارتفاع نی ها 3 تا 4 متر می باشد؛ به گونه ای که انسان به راحتی می تواند در میان آن مخفی شود.

هم چنین نخلستان بزرگی در ساحل خودی و دشمن، که عمق آن بین 2 تا 5 کیلومتر متغیر است، وجود دارد که زمین اطراف آن اغلب سست است.

نیروهای عمل کننده در عملیات :

قرارگاه خاتم الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم هدایت و اجرای عملیات را با دو قرارگاه عملیاتی کربلا و نوح بر عهده داشت. یگان های تحت امر این قرارگاه ها نیز به ترتیب زیر بودند:

قرارگاه کربلا (محور شمالی) هدایت نیروهای زیر را بر عهده داشت:

·         لشکر 27 محمد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم.

·         لشکر 25 کربلا.

·         لشکر 7 ولی عصر (عج).

·         لشکر 31 عاشورا.

·         لشکر 5 نصر.

·         لشکر 8 نجف اشرف.

·         لشکر 14 امام حسین علیه‌السلام.

·         لشکر 17 علی ابن ابی طالب علیه‌السلام.

·         تیپ مستقل 32 انصارالحسین علیه‌السلام.

·         تیپ مستقل 15 امام حسن علیه‌السلام.

·         تیپ مستقل 44 قمر بنی هاشم علیه‌السلام.

قرارگاه نوح :

·         لشکر 19 فجر.

·         تیپ مستقل 33 المهدی (عج).

·         16 گردان از توپخانه

هم چنین، چهار قرارگاه فرعی با ماموریت های جداگانه به شرح ذیل تشکیل شدند:

1- قرارگاه یونس 1: تحت امر قرارگاه نوح بود با ناو تیپ کوثر ماموریت تصرف اسکله العمیه را بر عهده داشت.

2- قرارگاه یونس 2: قرارگاه عملیاتی نیروی دریایی ارتش و تحت امر قرارگاه خاتم الانبیاء بود و ماموریت تصرف اسکله الکبر را بر عهده داشت.

3- قرارگاه رعد: قرارگاه عملیاتی نیروی هوایی ارتش بود و ماموریت پشتیبانی هوایی و پدافند هوایی را بر عهده داشت.

4- قرارگاه شهید سلیمان خاطر: قرارگاه عملیاتی هوانیروز بود با ماموریت تشکیل تیم آتش، تخلیه مجروح و هلی برد نیرو.

ضمناً قرارگاه قدس نیز به سه تیپ 21 امام رضا علیه‌السلام، 10 سیدالشهدا و 18 الغدیر ماموریت تک پشتیبانی در محور بوارین را بر عهده داشت.

شرح عملیات

عملیات در ساعت 22:10 تاریخ 20/11/1364، توسط فرمانده کل سپاه با قرائت رمز عملیات به این شرح، صادر شد:

بسم الله ارحمن الرحیم. لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم. قاتلو هم حتی لا تکون فتنه. یا فاطمةالزهرا، یا فاطمةالزهرا، یا فاطمةالزهرا.

یگان های نیروی زمینی سپاه با پشتیبانی آتش طرح ریزی شده، تهاجم خود را در محورهای مورد نظر آغاز و مبادرت به شکستن خط کردند.

گسترش وضعیت و تامین هدف های عملیات در همان شب اول چنان غیر منتظره بود که نیروهای پشتیبان که می بایستی برای تامین مراحل بعدی عملیات در صبح یا شب دوم عملیات به کار گرفته می شدند، در ساعت 12 همان شب وارد منطقه شدند. پس از پاکسازی خط اول، در ادامه کار دو مساله عمده در پیش روی رزمندگان قرار داشت:

یکی دور زدن و محاصره شهر و حضور در محور ساحلی واقع در جناح شمالی. حضور در محوریادشده، نقش موثری را در مقابله با پاتک های دشمن و نیز تثبیت و تامین سرپل اولیه داشت لذا دو لشکر پرتوان وقدرتمند سپاه که ماموریت دستیابی به اهداف فوق را داشتند، به منظور پاکسازی والحاق خط اول، تلاش خود را شروع کردند. بدین ترتیب قبل از روشن شدن آزمایش‌های مربوط به هوا و پس از درهم شکستن مقاومت های ضعیف دشمن، یگان مامور جهت تصرف شهر فاو، ابتدا با حضور در مدخل ورودی شهر، به محاصره آن پرداخت.

در جنوب شهر فاو نیز یکی دیگر از یگان ها با طی نمودن مسافت زیادی در عمق، به صورتی باورنکردنی خود را به خور عبدالله رساند و شهر فاو از شمال و جنوب به محاصره درآمد.

پاکسازی جنوب شهر فاو و باقی مانده نیروهای پراکنده و غیر منسجم دشمن، که در منطقه به صورت سرگردان حضور داشتند دنبال می شد. با حضور پرقدرت نیروها پس از محاصره شهر فاو در محور ساحلی و نیز دستیابی به خور عبدالله در جنوب فاو، پاکسازی عناصر باقی مانده دشمن در راس البیشه آغاز شد. در نتیجه یگان مامور به تصرف شهر فاو، پس از رفع موانع موجود و مقابله با مقاومت های پراکنده دشمن، توانست با انهدام مقر تیپ 111 و به اسارت گرفتن فرمانده آن، شهر فاو را به صورت کامل پاکسازی کند. در نتیجه تا پایان روز اول، رزمندگان اسلام موفق به تصرف شهر فاو و پاکسازی کامل منطقه و حضور در شمال فاو(محور ساحلی) شدند و بدین ترتیب مراحل اول و عملیات انجام پذیرفت.

دشمن در شرایطی که جمهوری اسلامی را فاقد توانایی و قابلیت اجرای عملیات عبور از رودخانه ارزیابی می کرد، پس از مواجهه با حضور قدرتمندانه نیروهای اسلام در شهر فاو و بعد از گذشت سه روز از شروع عملیات، به تدریج نسبت به ابعاد عملیات فاو هوشیار شده و لشکر گارد را وارد منطقه کرد. شتاب زدگی و عدم توجیه کامل نسبت به منطقه، موجب گردید که نیروهای لشکر گارد سوار برخودرو و در حال حرکت به سمت منطقه درگیری، در محاصره نیروهای خودی افتاده و به هلاکت برسند. از این زمان بود که نبرد سنگین به مدت 75 روز ادامه پیدا کرد.

فاو از حضور تا تثبیت

حضور نظامی ایران در فاو، نشانگر بی ثباتی حکومت بغداد و ضعف و ناتوانی ارتش عراق بود.

دشمن پس از ناتوانی در باز پس گیری یک باره فاو، شیوه پیشروی لاک پشتی را آغاز کرد تا بلکه بتواند قسمت های محدودتری را تصرف کند. و خط تبلیغاتی رسانه های جهانی هم در تحرکات نظامی دشمن بی تاثیر نبود، چنانچه نشریه واشنگتن پست طی گزارشی نوشت:

«عراق نمی تواند اجازه دهد ایرانی ها در این شهر باقی بمانند، زیرا این مساله به احتمال قوی عواقبی تضعیف کننده از نظر روحی و سیاسی در داخل عراق و نیز در کشورهای همسایه خواهد داشت... تصرف شبه جزیره فاو توسط نیروهای ایران و غافلگیری عراقی ها، به طوری که هنوز هم موفق به بیرون راندن سربازان ایرانی از منطقه نشده اند، بغداد را سخت سرافکنده کرده است.»

رادیو بی بی سی نیز طی تفسیری اظهار داشت:

«ایران به خوبی در زمین از عهده نیروها برآمد و تصرف این همه اراضی عراق، ضربه ای تحقیر آمیز به عراق وارد کرده است.»   

تلاش عراق برای  باز پس گیری فاو

دشمن در انجام پاتک می بایست از نیروی زرهی مکانیزه استفاده می کرد که با توجه به باتلاقی بودن زمین عمدتا محدود به جاده می شد و این وضعیت با توجه به آتش توپخانه بر روی جاده ها و حضور قدرتمند نیروهای ایران در آن جا، امکان مانور را از دشمن می گرفت. به علاوه نظر به این که قسمتی از منطقه پوشیده ازنخل است، راه حل دیگر جنگ تن به تن در نخلستان بود. اما نیروهای دشمن توانایی و روحیه مناسب برای این کار را نداشتند.

تلاش های دشمن در این فاصله عمدتا در سه محور خلاصه می شود:

  1. ادامه پاتک در برخی از محورها، خصوصا کارخانه نمک و جاده ام القصر.

  2. گسترش عقبه ها و احداث جاده و مواضع جدید توپخانه و ... .

  3. طراحی استراتژی دفاع متحرک.

دشمن به منظور حل بحران های ناشی از فتح فاو و ضایعات وارده به ارتش خود، علی رغم رکود جبهه ها و نیز عدم توانایی در عقب راندن نیروهای خودی، مکررا تبلیغاتی را مبنی بر بازپسگیری منطقه عملیاتی والفجر 8، انجام می داد.

خسارات دشمن :

57000 کشته و زخمی

انهدام 39 هواپيما، 5 هلي کوپتر، 540 تانک و نفربر، 150 قبضه توپ صحرايي، 55 توپ پدافند هوايي، 5 دستگاه مهندسي، 250 خودرو، 2 ناوچه موشک انداز 

غنائم: 95 دستگاه تانک و نفربر، 20 قبضه توپ، 120 قبضه توپ پدافند هوايي، 30 دستگاه مهندسي، 180 خودرو 

++++++++++++++++++++++++++++++++++